Wateroverlast in Rivierenland - SGP geeft uitleg!

Hoe extreem was het weer deze week?

In de nacht van zondag  30 op maandag 31 augustus zijn delen van Nederland getroffen door extreme regenval. Ook in het beheersgebied van Waterschap Rivierenland werden regenhoeveelheden gemeten van 80 – 110 mm in een periode van 3 uren. Dat is meer dan er gemiddeld in de gehele maand valt. Het gaat dus om een zeer extreme regenbui.

Deze hoosbuien hebben op verschillende plaatsen tot schade en overlast geleid. Zo zijn huizen ondergelopen en hebben velden blank gestaan. De vraag doet zich dan al gauw voor hoe deze overlast te voorkomen dan wel te beperken valt.

Hoe bereidt het Waterschap zich hier op voor?

Goed waterbeheer van het oppervlaktewatersysteem behoort tot de kerntaken van de waterschappen (de gemeenten zijn verantwoordelijk voor de rioleringssystemen). De waterschappen vullen deze taak in door het water(afvoer)systeem zodanig te ontwerpen dat deze voldoet aan landelijk gestelde normen. Hierbij mag een bebouwd gebied bijna nooit blank komen te staan en onbebouwd af en toe.

De waterschappen hebben de laatste jaren hard gewerkt aan het realiseren van deze doelen door, waar nodig, vergroting van de afvoercapaciteit (gemalen en aanvoerroutes) en het creëren van extra waterberging in het systeem (waterbergingsoevers/natuurvriendelijke oevers).  Deze opgave is door de waterschappen (nagenoeg) geheel volgens planning afgerond. Goed dat de waterschappen hard aan de slag zijn geweest!

Mocht het door zeer extreme hoosregens, zoals afgelopen week toch misgaan dan zijn de waterschappen prima toegerust om de situatie zo goed mogelijk het hoofd te bieden. Dit betreft zowel inzet van technische middelen (noodpompen e.d.) als de organisatie van noodmaatregelen. Er staat  een goed geoefende calamiteitenorganisatie paraat, die snel de vereiste en adequate maatregelen neemt.

Waarom dan in verschillende gebieden toch wateroverlast?

In de eerste plaats was er sprake van een zeer extreme regenbui, waarop het watersysteem (en de riolering)  niet zijn berekend.  Ook niet berekend kunnen zijn, omdat de investeringen (van belastinggeld) daarvoor buitensporig hoog zijn. Dat er op lokale en regionale schaal een enkele keer problemen kunnen voorkomen is dus inherent aan de gemaakte keuzes voor wat betreft het watersysteem. In stedelijk gebied schiet ook plaatselijk  de capaciteit van de riolering tekort en zal de gemeente dus verbetering moeten aanbrengen.

Op  een enkele plaats dient het watersysteem nog verder te worden aangepast.

Hoe gaat de SGP zich inzetten om verbetering te bewerkstelligen?

Het weer wordt grilliger waardoor extreme regenval zoals afgelopen week vaker kan voorkomen. Wij zullen daarom kritisch zijn bij de beoordeling van de watersystemen en er op letten of er genoeg bescherming wordt geboden. Naast eventuele vergroting van de afvoercapaciteit zal er gekeken moeten worden naar noodzaak van vergroting van -met name- tijdelijke waterberging. Het direct wegpompen van al het water bij extreme hoosbuien is, ook met inzet van extra bemalingscapaciteit met noodpompen, onmogelijk. Wel kan de tijdsduur van de overlast daarmee worden beperkt, wat ook van belang is voor beperking van de schade voor bij voorbeeld de akkerbouw.

Beperking van overlast is bij dreigend extreme regenval – in beperkte mate - ook mogelijk door het treffen van beheersmaatregelen in het watersysteem. Dit wordt in de huidige situatie reeds toegepast (via het zogenoemde voormalen, peilverlaging enz.).  Mogelijk kan dit nog worden geoptimaliseerd en geïntensiveerd. Hier moet zeker verder onderzoek naar gedaan worden.

Verder zal uiteraard extra aandacht moeten worden gegeven aan locaties waar (herhaaldelijk) waterproblemen  optreden, om  in samenwerking met partijen te werken aan verbeteringen.

Ir. Peter Aanen

Lid Algemeen Bestuur

SGP Waterschap Rivierenland